การใช้คำคู่ชวนคิดสร้างการตระหนักรู้

การใช้คำคู่ชวนคิดสร้างการตระหนักรู้ #coaching

เวลาที่ผู้เรียนกำลังเล่าความคิดของเขาผ่านเรื่องเล่าต่างๆ แล้วเรามองเห็นสิ่งที่เขาอาจจะติดหลุมพรางความคิดที่ทำให้เกิดผลลัพธ์เชิงลบหรือไม่เป็นอย่างที่คิด ....
เราในฐานะวิทยากรสามารถทำอะไรได้บ้าง

1. บอกเขาตรงๆว่าเขาคิดผิดแล้วแนะนำวิธีการที่เราคิดว่าเหมาะกว่าให้กับเขา
หรือ
2. ยกตัวอย่างจากประสบการณ์ของเราที่คล้ายๆกับเรื่องเขาให้เขาฟังแล้วบอกเขาว่าตอนนั้นเราทำอย่างไร
หรือ
3. พูดเชิงถามลอยๆแล้วปล่อยให้เขาคิดเอง

ผมเคยใช้ทั้งสามวิธีในคลาสและก็ให้ผลลัพธ์ที่แตกต่างกัน แต่ผมมักจะฝึกใช้แนวทางที่สามคือการถามลอยๆ เพราะรู้สึกว่ายุ่งกับเขาน้อยดีครับ

เนื่องจากผมใส่หมวกโค้ชตอนสอน การจะถามลอยๆแล้วทำให้ผู้ถูกถามได้ประโยชน์จริงๆต้องอาศัยองค์ประกอบหลายอย่าง
1. การฟัง ... ตอนที่เขาเล่าเรื่องของเขาเราได้ยินอะไรบ้าง ซึ่งการฟังของโค้ชจะได้ยินทั้งด้านดีและหลุมพราง เพื่อเชื่อมโยงสู่คำถาม
2. การถาม ... คำถามมีหลายประเภท แต่คำถามที่ผมใช้ชวนคิดผมจะเลือกใช้คำคู่ ที่สะท้อนได้ทั้งกรอบความคิดและวิธีการที่เกี่ยวข้องกับเรื่องเล่าของผู้เรียน
3. การสะท้อนกลับเชิงบวก ... เพื่อให้เขาไม่รู้สึกว่าถูกตำหนิและมีคนเข้าใจเจตนาของเขา ผมจึงต้องสะท้อนกลับให้เขามองเห็นคุณค่าหรือเจตนาที่ซ่อนอยู่ใต้พฤติกรรม



ยกตัวอย่างคลาสล่าสุดที่ผมได้ไปสอนเรื่อง การให้บริการ ( Service ) ซึ่งก็มีเคสน่าสนใจเคสหนึ่ง คือ ผู้เรียนในฐานะที่ต้องให้บริการลูกค้าเพื่อปิดงาน
ซึ่งกรอบความคิดในการบริการตรงนี้สำคัญเพราะหลายครั้งที่ผู้ให้บริการมุ่งหวังเพียงจะปิดงานให้ได้โดยพยายามใช้เทคนิคต่างๆมาโน้มน้าวเพื่อหวังผลระยะสั้นคือ #งานสำเร็จ มากกว่า #ความพึงพอใจ ของลูกค้าจากการใช้งานในระยะยาว
และสุดท้ายก็มักจะมีข้อร้องเรียนหลังการขายตามมามากมาย

ผมจึงใช้คำคู่สองคำคือ #Service กับ #Strategic เพื่อชวนเขาคิดถึงความแตกต่างระหว่างสองคำนี้และวัตถุประสงค์ทั้งระยะยสั้นและยาวของสองคำนี้
ซึ่งก็ชวนผู้เรียนสร้างการตระหนักรู้ได้พอสมควร

แม้ตอนที่ใช้เทคนิคนี้อาจดูเหมือนแข็งๆ วิทยากรไม่ช่วยเหลืออะไร ซึ่งก็ถือว่าทดสอบจิตใจของเราพอสมควร แต่ผมเชื่อว่าหากเราช่วยเขาคิดเยอะ เขาอาจจะได้ประโยชน์จากประสบการณ์ของเราจริง แต่เราควรเสริมจังหวะที่เขาได้เป็นเจ้าของการเรียนรู้ด้วยตัวเองไปด้วยครับ

ตัวอย่างคำคู่อื่นๆครับ

ทัศนคติเชิงลบ VS ทัศนคติเชิงบวก



กรอบความคิดแบบยึดติด VS กรอบความคิดแบบเติบโต



ความเชื่อที่จำกัด VS ความเชื่อทรงพลัง



ความกลัว Fear VS ความกล้า Courage



พื้นที่ความคุ้นเคย VS พื้นที่ท้าทาย



Assertive VS Aggressive



Influencing VS Managing



Coaching VS Feedback