สมองกับการสื่อสารเพื่อสร้างสัมพันธ์

ปัญหาที่ถูกหยิบมาซักถามบ่อยๆ ระหว่างที่ผมไปบรรยาย
คือปัญหาเรื่องการสื่อสารในองค์กร
สาเหตุหนึ่งที่เจอบ่อยๆ คือการสื่อสารโดยใช้อารมณ์ใส่กัน
และหลายครั้งลุกลามไปเป็นการใช้ถ้อยคำที่ไม่เหมาะสม
เพียงเพื่อต้องการเอาชนะอีกฝ่าย
ด้วยสิ่งที่เราคิดว่าเป็นเหตุผลของตัวเราเอง

ทั้งที่ตอนแรกก็มีความตั้งใจและเจตนาที่ดี
แต่พอใช้วิธีการสื่อสารที่ไม่เหมาะสม ก็กลับเป็นปัญหาตามมา
แทนที่จะสื่อสารบรรลุตามเป้าหมาย
กลับกลายเป็นปัญหาในการทำงานตามมา

เกิดภาวะไม่กล้าแสดงความคิดเห็น (Fairness)
ไม่ยอมเสียเวลาอธิบายให้ชัดเจน หรือบางทีก็ไม่ตั้งใจฟัง (Expectation)
ไม่เต็มใจทำ ไม่รู้สึกว่ามีส่วนร่วม (Autonomy)
จนกลายเป็นไม่ให้ความร่วมมือ (Relation)
และพยายามยืนยันสิ่งที่ตัวเองคิดว่าดีกว่า เหนือกว่า (Status)

สิ่งต่างๆ เหล่านั้นล้วนกระทบต่อความกลัว (FEARS) ของสมองส่วนคิดของเรา
ทำให้สมองส่วนคิดหยุดทำงาน แล้วหันไปใช้สมองส่วนอารมณ์แทน
ผลลัพธ์ที่ได้คือ บรรยากาศขององค์กรที่ใช้อารมณ์เชิงลบในการทำงาน
ย่อมเกิดทั้งความเครียดสะสม
ไม่เอื้อต่อการเกิดการพัฒนาทักษะ
และไม่มีความคิดสร้างสรรค์

ส่งผลที่เลวร้ายต่อทั้งผลผลิต ตัวบุคลากร และองค์กรในที่สุด

แล้วตอนนี้ เรารู้ตัวเองไหมว่า
เรากำลังใช้สมองส่วนคิด หรือ สมองส่วนอารมณ์ในการสื่อสาร
ถ้าเป็นสมองส่วนอารมณ์ อารมณ์ของเราเป็นบวกหรือลบ
สุดท้าย เรากำลังสื่อสารเพื่อสร้างสัมพันธ์ หรือ สื่อสารเพื่อทำลายความสัมพันธ์ มากกว่ากัน

ถ้าไม่เคยถาม
เราอาจจะต้องรู้ตัวให้บ่อยขึ้น
แล้วพยายามสำรวจสถานะสมองของเราให้ชัดเจน
ก่อนที่เราจะสื่อสารอะไรออกไป
ถ้ายังไม่แน่ใจ คติที่ว่า

"คิดทุกคำที่เราพูด แต่อย่าพูดทุกคำที่เราคิด"

ยังคงใช้ได้อยู่เสมอ