หลักสูตรฝึกอบรม การบริหารจัดการสายธารคุณค่าเพื่อการพัฒนาสู่วิสาหกิจแบบลีน - หลักสูตร 1 วัน
(Developing to be Lean Enterprise with VSM)

หลักการและเหตุผล
   เป็นหลักสูตรที่ได้รับการพัฒนาและออกแบบขึ้นจากพื้นฐานงานวิจัยและประสบการณ์ความสำเร็จในการให้คำปรึกษา และ สอนแนะแก่องค์การภาคธุรกิจและอุตสาหกรรมต่างๆ ที่สามารถช่วยให้ผู้เข้ารับการอบรมได้เข้าใจถึงปรัชญาสำคัญของแนวคิดลีนที่จะนำผู้เข้ารับการอบรมไปสู่การมีวิธีคิดแบบลีนและนำวิธีคิดแบบลีนไปปรับปรุงกระบวนการธุรกิจขององค์การ ที่สามารถสร้างผลลัพธ์ทางธุรกิจที่องค์การคาดหวังได้อย่างเป็นรูปธรรม โดย
ผสมผสานระหว่างปรัชญาแนวคิดของการบริหารจัดการโซ่อุปทานและแนวคิดแบบลีน เน้นให้ผู้อบรมเห็นและเข้าใจภาพรวมของกระบวนการธุรกิจขององค์กร
มุ่นเน้นการสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับแนวคิดลีนและการใช้แนวคิดลีนในการปรับปรุงองค์การที่ได้ผลจริง (Real Lean)
เน้นการพัฒนาศักยภาพของผู้เข้าอบรมด้วยกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมผ่านการใช้ความคิด การสร้างความรู้ความเข้าใจจากบริบทธุรกิจจริงขององค์การ 
เพื่อให้สามารถปฏิบัติได้จริงและนำไปต่อยอดขยายผลได้ด้วยตัวเองต่อไป 
สามารถนำไปสู่โครงการริเริ่มต่อยอดที่เป็นประโยชน์ต่อการดำเนินงานขององค์การและในงานของผู้เข้าอบรม จากการใช้แนวคิดแบบลีนและเครื่องมือลีนที่สำคัญไปปรับปรุงสมรรถนะของกระบวนการธุรกิจขององค์การ 

“Lean to Maximize Your Business Values” “Deliver Excellence to Customer, Better, Faster, Cheaper with Managing the Value Stream” 

ความอยู่รอดและการขยายตัวเติบโตของกิจการธุรกิจเป็นเป้าหมายหลักที่ทุกองค์การให้ความสำคัญสูงสุดในปัจจุบัน จากผลของวิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นทั่วโลกได้สร้างความตระหนักให้กับผู้นำและผู้บริหารขององค์การบางแห่งที่เปี่ยมวิสัยทัศน์ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของการพัฒนาศักยภาพและความสามารถในการดำเนินธุรกิจขององค์การ ให้สามารถตอบสนองความต้องการของลูกค้าได้อย่างยอดเยี่ยมกว่าและมีประสิทธิภาพด้านต้นทุนไปพร้อมๆกัน เพื่อให้องค์การมุ่งสู่การเติบโตอย่างยั่งยืน ในทางกลับกัน องค์การที่ผู้บริหารไม่ได้ตระหนักถึงผลกระทบของภัยคุกคามที่เกิดขึ้นกับธุรกิจว่าจะส่งผลต่อองค์การอย่างรุนแรงและรวดเร็วและละเลยการปรับปรุงความสามารถในการแข่งขัน จะไม่สามารถดำรงองค์การให้อยู่รอดและต้องเลิกกิจการไปในท้ายที่สุด ดังประจักษ์หลักฐานต่างๆที่เกิดขึ้นแล้วทั่วโลกในภาคธุรกิจต่างๆทั้งอุตสาหกรรมภาคการผลิตและภาคบริการ 
องค์การที่เตรียมพร้อมและพัฒนาอย่างต่อเนื่องจะเป็นการสร้างภูมิคุ้มกันต่อภัยคุกคามต่างๆทางธุรกิจให้กับองค์การ ซึ่งสามารถสังเกตได้จากการได้รับผลกระทบในระดับต่ำและสามารถปรับตัวได้อย่างรวดเร็ว ผลประกอบการมีแนวโน้มที่แสดงถึงการเติบโตอย่างต่อเนื่องแม้จะอยู่ในภาวะเศรษฐกิจที่ไม่เอื้ออำนวยก็ตาม ลูกค้ายังคงภักดีและให้การสนับสนุนองค์การเสมือนหนึ่งเป็นพันธมิตรทางธุรกิจขององค์การ ทั้งนี้สิ่งหนึ่งที่องค์การชั้นนำเหล่านี้มีร่วมกันคือการมีผู้นำองค์การที่เปี่ยมวิสัยทัศน์และบุคลากรในทุกระดับชั้นมีแนวคิดแบบลีน ซึ่งส่งผลให้องค์การมีการประเมินตนเองอยู่สม่ำเสมอตลอดเวลา เพื่อให้การดำเนินงานและกระบวนการต่างๆดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล มีระดับผลิตภาพสูง การวางยุทธศาสตร์องค์การและการนำกลยุทธ์ไปสู่การปฏิบัติการเป็นไปอย่างสัมฤทธิ์ผลและสอดประสานไปในทิศทางเดียวกัน ซึ่งผลลัพธ์หนึ่งที่เป็นประโยชน์ต่อองค์การอย่างมหาศาลและสังเกตได้อย่างชัดเจน ได้แก่ ต้นทุนการดำเนินงานขององค์การอยู่ในระดับที่สามารถแข่งขันได้อย่างยอดเยี่ยมเมื่อเปรียบเทียบกับคู่แข่งขัน ในขณะเดียวกันก็สามารถส่งมอบคุณค่าต่างๆที่ลูกค้าคาดหวังได้อย่างไร้ที่ติ บุคลากรมีขวัญและกำลังใจที่ดี 
องค์การที่บุคลากรได้รับการปลูกฝังแนวคิดแบบลีนจะตระหนักและรับรู้ได้ด้วยตนเองถึงภัยเงียบที่กำลังบั่นทอนองค์การที่อาจจะกำลังขยายตัวขึ้นเรื่อยๆ อาทิ ต้นทุนแฝงในสัดส่วนที่สูงอันเกิดจากความสูญเปล่าต่างๆแต่ไม่สามารถสังเกตเห็นได้โดยง่าย เป็นต้น ซึ่งอาการที่สามารถบ่งชี้ถึงการมีอยู่ซึ่งต้นทุนแฝงที่กำลังคุกคามและขยายตัวขึ้นเรื่อยๆ เช่น ลูกค้าลดลงทั้งในเชิงปริมาณและมูลค่าทางธุรกิจ ความพึงพอใจของลูกค้าลดลง สินค้าคงคลังเพิ่มสูงขึ้น อัตราการลาออกของพนักงานเพิ่มสูงขึ้น การส่งมอบที่ล่าช้า ปัญหาด้านคุณภาพของผลิตภัณฑ์และบริการ เป็นต้น แนวคิดแบบลีนและการปรับปรุงการดำเนินงานแบบลีนคือแนวคิดหนึ่งของการบริหารจัดการสมัยใหม่ที่มีประสิทธิผลอย่างยิ่งที่จะช่วยนำพาองค์การของท่านให้อยู่รอด เติบโตและก้าวหน้าต่อไปอย่างยั่งยืน องค์การแห่งวิสัยทัศน์จะไม่รีรอและตัดสินใจนำหลักการของลีนมาประยุกต์ใช้ในองค์การตั้งแต่บัดนี้ก่อนที่ภัยเงียบจะขยายตัวและสายเกินไป 
นอกจากนี้ปรากฏการณ์หนึ่งที่สามารถพบได้ในองค์การที่บุคลากรได้รับการปลูกฝังแนวคิดแบบลีนและมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับเทคนิคเครื่องมือการปรับปรุงแบบลีนในระดับที่สามารถประยุกต์ได้นั้น คือ พัฒนาการในด้านจิตสำนึกและการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในการปฏิบัติงานที่จะคำนึงถึงการดำรงรักษาผลิตภาพสูงสุดอยู่ตลอดเวลา โดยจะนำมาซึ่งการริเริ่มแนวคิดและแผนงานการปรับปรุงอย่างต่อเนื่องที่บุคลากรมีส่วนร่วมด้วยตัวของบุคลากรผู้ปฏิบัติงานเองในทุกระดับ ซึ่งผลลัพธ์ของการมีแนวคิดแบบลีนในบุคลากรขององค์การจะปรากฏเป็นรูปธรรมเมื่อประเมินจากผลการประกอบการขององค์การ เช่น ผลกำไร เป็นต้น 
กับดักที่สำคัญประการหนึ่งขององค์การที่นำเครื่องมือลีนไปปรับปรุงองค์การ คือ การปรับปรุงแบบแยกส่วนในบางขอบเขตกระบวนการธุรกิจ เช่น กระบวนการผลิต เป็นต้น ซึ่งกับดักดังกล่าวทำให้องค์การไม่อาจจะได้รับประโยชน์อย่างเต็มที่จากการนำแนวคิดแบบลีนไปประยุกต์ใช้ปรับปรุงองค์การ หรืออาจจะไม่เกิดประโยชน์ใดๆเลย ทั้งนี้การให้แนวคิดของโซ่อุปทานแบบลีนแก่ผู้เข้าอบรมจะช่วยให้ผู้เข้าอบรมเข้าใจอย่างถูกต้องเห็นความเป็นระบบและประยุกต์ใช้แนวคิดแบบลีนได้อย่างเหมาะสมบูรณาการ ซึ่งจะทำให้แนวคิดแบบลีนสามารถสร้างประโยชน์เพิ่มมูลค่าให้กับธุรกิจได้อย่างแท้จริงและวัดประเมินในเชิงผลลัพธ์ทางธุรกิจได้อย่างเป็นรูปธรรม

วัตถุประสงค์
เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมมีแนวคิดแบบลีน ตระหนักถึงความสำคัญของการดำเนินงานอย่างมีประสิทธิภาพในการส่งมอบคุณค่าให้กับลูกค้าที่มีต่อความอยู่รอดและการเติบโตขององค์การ
เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมเข้าใจและมีพื้นฐานแนวคิดเกี่ยวกับโซ่อุปทานของธุรกิจ และปรัชญาแนวคิดโซ่อุปทานแบบลีน
เพื่อให้ผู้เข้าอบรมมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับเทคนิคการจัดทำแผนผังสายธารคุณค่า (Value Stream Mapping) และเครื่องมือต่างๆสำหรับการปรับปรุงกระบวนการแบบลีน ที่สามารถนำไปสู่การประยุกต์ใช้ในการปรับปรุงการปฏิบัติงานในหน่วยงานของตน
เพื่อให้ผู้เข้าอบรมได้ฝึกทักษะการจัดทำ วิเคราะห์แผนผังสายธารคุณค่า
เพื่อให้ผู้เข้าอบรมมีความรู้พื้นฐานที่จำเป็นต่อการขยายผลเพื่อปรับเปลี่ยนสู่กระบวนการธุรกิจแบบลีน

รายละเอียดของหลักสูตรฝึกอบรม
Quarter 1 : รากฐานสำคัญของวิสาหกิจแบบลีน (Essential of Lean Enterprise)
แนวคิดเกี่ยวกับโซ่อุปทานและการบริหารจัดการโซ่อุปทาน (Supply Chain Management)
มุมมองเกี่ยวกับคุณค่าและการสร้างคุณค่า
          คุณค่าที่ลูกค้าต้องการ (Customer Values)
          การวิเคราะห์งานที่มีคุณค่าและไม่มีคุณค่า
ความเป็นเลิศของธุรกิจและมุมมองเชิงกระบวนการธุรกิจ
ปรัชญาและแนวคิดแบบลีน
          วิวัฒนาการของแนวคิดแบบลีน
          ปรัชญาและหลักการ 5 ประการของลีน
แนวคิดเกี่ยวกับต้นทุน ความสูญเสียและความสูญเปล่า (Losses and Wastes)
          ความสูญเปล่าในกระบวนการธุรกิจหลัก
          ความสูญเปล่าในกระบวนการสนับสนุน/สำนักงาน
          ความสูญเสียและต้นทุนในกระบวนทัศน์แบบลีน
ประโยชน์ของลีนและมาตรวัดแบบลีน (Lean Metrics) การเชื่อมโยงสู่ผลลัพธ์ทางธุรกิจของวิสาหกิจแบบลีน (Lean Enterprise)

Quarter 2 : การบริหารสายธารคุณค่า (Value Stream Management)
การกำหนดบ่งชี้คุณค่าที่ลูกค้าต้องการ
แผนผังสายธารคุณค่าและการวิเคราะห์
          ความหมายและรูปแบบของแผนผังสายธารคุณค่า
          องค์ประกอบของแผนผังสายธารคุณค่า
          ความแตกต่างระหว่างแผนผังสายธารคุณค่ากับแผนผังกระบวนการ
          ความเข้าใจเกี่ยวกับ Process Time, Lead Time และ Takt Time
          การบริหารจัดการสายธารคุณค่าหมายถึงอย่างไร ความจำเป็นและความสำคัญต่อความสามารถในการแข่งขันของธุรกิจ
ตัวอย่างการวิเคราะห์ความสูญเปล่าและการปรับปรุงแบบลีน แผนผังสายธารคุณค่าสถานะปัจจุบันและสถานะอนาคต (Current and Future State VSM)

Quarter 3 : ปฏิบัติการสร้างผังสายธารคุณค่า (VSM Workshop)
ฝึกการเขียนแผนผังสายธารคุณค่า (สถานะปัจจุบัน) จากกรณีศึกษาตัวอย่าง
          การเขียนแผนผังสายธารคุณค่า (Mapping and Diagramming)
          การระบุข้อมูลประกอบสายธารคุณค่า
          การบ่งชี้ความสูญเปล่าในสายธารคุณค่า
          การเปิดเผยจุดวิกฤตของกระบวนการด้วยทฤษฎีข้อจำกัด (Theory of Constraints)
          การระบุโอกาสในการปรับปรุง

Quarter 4 : แนะนำเทคนิคและเครื่องมือลีนที่สำคัญสำหรับปรับปรุงงานบริการ
การสำรวจสภาพปัจจุบันของกระบวนการด้วยเทคนิค Roll Paper Analysis
การบ่งชี้ความสูญเปล่า ความสูญเสีย และค้นหาปัญหาในกระบวนการบริการ
แนะนำหลักการการสร้างแผนผังสายธารคุณค่าสถานะอนาคต (Future State VSM)
          งานที่เป็นมาตรฐาน (Standardization)
          การป้องกันความผิดพลาด (Error Proof)
          ECRS Technique

Assignment (งานมอบหมาย) 
1. การระบุหัวข้อปัญหา ความสูญเปล่าและประเด็นการปรับปรุงสายธารคุณค่า 
2. การกำหนดตัวชี้วัดผลการปรับปรุงแบบลีน 
3. การกำหนดทีมงานปรับปรุง (Process Improvement Team)

แนวทางการฝึกอบรม
การฝึกอบรมใช้รูปแบบการเรียนรู้แบบผู้ใหญ่ (Adult Learning) โดยเน้นให้ผู้เรียนได้คิด แลกเปลี่ยนประสบการณ์ แสดงความคิดเห็น เพื่อให้เกิดความเข้าใจเนื้อหาอย่างแท้จริง และ สามารถนำไปใช้ได้ทันที
เนื้อหาของหลักสูตรมีทั้งการบรรยาย , การระดมสมอง (Brainstorming) , การปฏิบัติการ (Work Shop) , การแสดงสถานการณ์จำลอง (Simulation) และ การนำเสนอ (Present) ทำให้การเรียนรู้ เกิดความสนุกสนาน และสามารถเข้าใจด้วยตัวเองอย่างแท้จริง
วิทยากรทำหน้าที่เป็นผู้อำนวยความสะดวกในการเรียนรู้ ผ่านกระบวนการสอนแนะแบบกลุ่มหรือ Group Coaching เพื่อให้ผู้เรียนรู้ สามารถพัฒนาประยุกต์เทคนิคและเครื่องมือได้อย่างเหมาะสมกับจริตของตนเอง และนำไปสู่การใช้ปฏิบัติงานจนเกิดความชำนาญ
เน้นรูปแบบการอบรมเชิงปฏิบัติการควบคู่กับทฤษฎี ตัวอย่าง และการใช้กรณีศึกษาจากกระบวนการดำเนินงานจริงขององค์การ เพื่ออธิบายประมวลสรุปให้บุคลากรมีความเข้าใจและมีทักษะเบื้องต้นในการนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ขยายผลในงานของตนต่อไป

ผลที่คาดว่าจะได้รับ
1. ผู้รับการอบรมมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับแนวคิดแบบลีน สามารถเห็นความสูญเปล่าในกระบวนการดำเนินงานและสามารถประยุกต์เทคนิคการปรับปรุงแบบลีนในงานของตน 
2. ผู้รับการอบรมสามารถเขียนแผนผังสายธารคุณค่า บ่งชี้ความสูญเปล่าและปัญหาต่างๆในสายธารคุณค่าได้ (เมื่อมีการดำเนินโครงการปรับปรุงอย่างจริงจัง) 
3. ประสิทธิภาพและสมรรถนะของกระบวนการดำเนินงาน(ที่ได้รับการปรับปรุง)เพิ่มขึ้น โดยวัดประเมินจากตัวชี้วัดสมรรถนะหรือผลิตภาพสำหรับกระบวนการแบบลีน เช่น เวลานำ (Lead Time), ต้นทุน, ปัญหาหรือความผิดพลาด, Throughput, ความพึงพอใขของลูกค้า เป็นต้น

กลุ่มเป้าหมายการฝึกอบรม
 ผู้บริหารและผู้จัดการในสายงานต่างๆทั้งสายงานหลักและสนับสนุน 
 บุคลากรระดับผู้ช่วยผู้จัดการและหัวหน้างาน 
บุคลากรระดับปฏิบัติการ (จำนวนผู้เข้าอบรมที่เหมาะสมประมาณ 25-35 คน)