[บทความ] ประเด็นสำคัญของการใช้คำถามในแต่ละบทบาท
หน้าแรก / ห้องสมุดเอ็นเทรนนิ่ง / หมวดหัวหน้างานนักบริหาร / ประเด็นสำคัญของการใช้คำถามในแต่ละบทบาท
โดยทีมงานเอ็นเทรนนิ่ง
10 กันยายน 2561
65
ผมมักได้ยินคำถามนี้อยู่บ่อยๆ เพราะถ้าไม่สังเกตกันจริงๆ อาจไม่เห็นความแตกต่างของคำถามของโค้ชกับคำถามทั่วไป ซึ่งคนส่วนใหญ่มักบอกว่าใช้คำถามอยู่ แต่ทำไม ผู้ถูกถามจึงไม่อยากเปลี่ยนแปลงเหมือนโค้ชถาม
วันนี้จึงนำความแตกต่างของคำถามที่ผมใช้ในแต่ละบทบาทมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันครับ โดยครอบคลุม 3 บทบาท คือ ผู้จัดการ,โค้ช และที่ปรึกษา โดยแบ่งความแตกต่างเป็น 4 เรื่องหลักๆดังนี้
ประเด็นสำคัญของการใช้คำถามในแต่ละบทบาท
จุดประสงค์ในการถาม ประเภทของคำถาม เรื่องที่ฟังก่อนใช้คำถาม ความคิดในการใช้คำถาม
ผมขออนุญาตขยายความหมายในแต่ละเรื่องของแต่ละบทบาทดังนี้ครับ...
ผู้จัดการ (หัวหน้างาน)
จุดประสงค์ในการถาม : ต้องการคำตอบ ต้องการคำยืนยัน ต้องการความถูกผิด ประเภทของคำถาม : คำถามปิด คำถามชี้นำให้ตอบคำถาม คำถามตรงไปที่จุดประสงค์ในขณะนั้น เรื่องที่ฟังก่อนใช้คำถาม : ผู้ตอบพูดอะไร? ถูกต้องหรือไม่? ต้องการอะไร? ความคิดในการใช้คำถาม : คิดว่าผู้ตอบต้องมีสถานะที่เล็กกว่า ต้องการได้ความช่วยเหลือ
โค้ช จุดประสงค์ในการถาม : กระตุ้นให้คิด สร้างทางเลือก ตัดสินใจด้วยตัวเอง ประเภทของคำถาม : คำถามเชิงบวก คำถามสะท้อนแนวความคิดบวกของผู้ตอบ คำถามให้สำรวจเรื่องราวกว้างๆ เรื่องที่ฟังก่อนใช้คำถาม : ผู้ตอบคือใคร? ผู้ตอบเห็นอะไร? ผู้ตอบรู้สึกอย่างไร? ความคิดในการใช้คำถาม : คิดว่าผู้ตอบมีศักยภาพและพร้อมเปลี่ยนแปลงด้วยตัวเอง
ที่ปรึกษา จุดประสงค์ในการถาม : ต้องการรู้ปัญหา ค้นหาความต้องการ รายละเอียดของผู้ตอบ ประเภทของคำถาม : คำถามสำรวจสถานะต่างๆ คำถามอิงตาม หัวข้อที่จะให้คำปรึกษา คำถามเจาะลึกประเด็นที่เป็นปัญหา เรื่องที่ฟังก่อนใช้คำถาม : ผู้ตอบเข้าใจหรือไม่? ผู้ตอบคิดเรื่องอะไร? ผู้ตอบเกิดอะไรขึ้น? ความคิดในการใช้คำถาม : ผู้ตอบมีปัญหาและต้องการประสบการณ์ของผู้ถามช่วยเหลือ
แนวคิดนี้เป็นสิ่งที่ผมใช้เป็นกรอบในการใช้คำถามของตัวเองในแต่ละบทบาท ทำให้ไม่งง กับประเภทของคำถามของตัวเองครับ ลองพิจารณาปรับใช้ดูครับว่าแต่ละบทบาทนั้นต่างกันอย่างไรครับ
