หลักสูตรฝึกอบรม เทคนิคการวิเคราะห์และจัดการปัญหาด้วยผังสาเหตุและผลหรือผังก้างปลา - หลักสูตร 1 วัน
(Analytical Thinking Development & Fishbone Diagram Tools)

หลักการและเหตุผล
 ในสภาวะการทำงานทั่วไปผู้ปฏิบัติงานย่อมหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะต้องเผชิญกับปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้น แม้ว่าจะได้มีการวางแผนมาเป็นอย่างดีแล้ว แต่ก็ยังเกิดขึ้นได้อีก โดยอาจจะมาจากปัจจัยภายในเองเช่น ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับตัวคน(จำนวนคนไม่พอ คนขาดทักษะ คนขาดประสบการณ์ วินัยของคน) ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับอุปกรณ์/เครื่องมือ(สภาพชำรุด ใช้งานผิดประเภท ใช้งานมานาน ขาดการบำรุงรักษา) ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับวิธีการ การบริหารจัดการ หรือเกี่ยวกับงบประมาณเป็นต้น ดังนั้นการเรียนรู้และเข้าใจถึงปัจจัยทรัพยากร(6M)ที่เกี่ยวข้องกับการทำงานและสาเหตุของปัญหา ที่เกิดขึ้นจากปัจจัยภายในมักจะอยู่ใน 6 ปัจจัยดังกล่าว(M:Man M:Material M:Machine M:Method M:Moral และ M:Money) จะช่วยให้วิเคราะห์และระบุถึงสาเหตุรากเหง้าของปัญหาได้ตรงจุดมากขึ้น
กระบวนการคิดอย่างเป็นรูปแบบ(Logic)ก็มีส่วนสำคัญเช่นกัน ทักษะการคิดสำคัญที่จำเป็นสำหรับการแก้ปัญหา ได้แก่ การคิดเชิงวิเคราะห์ การคิดแบบองค์รวม(เชิงระบบ) การคิดเชิงกลยุทธ์ และการคิดแลตัดสินใจแก้ปัญหา เป็นกระบวนการคิดอย่างครบถ้วนที่พนักงานทุกระดับจำเป็นต้องเข้าใจในหลักการ และทำการฝึกฝนรวมถึงฝึกนำไปใช้อย่างเป็นประจำเพื่อให้เกิดความเคยชินในการคิดและการทำงานอย่างเป็น Logic 
การประยุกต์ใช้การคิดเชิงวิเคราะห์มีความหลากหลายอยู่ที่สถานการณ์ต่างๆ เช่น 
       การค้นหาต้นเหตุของปัญหา (Root Cause Analysis)
       การรวบรวมข้อมูลเพื่อวิเคราะห์แล้วตัดสินใจ
       การวิเคราะห์ข้อมูลในการกำหนดแนวทางบรรลุเป้าหมาย
การวิเคราะห์และจัดการปัญหาต้องอาศัยเครื่องมือที่เหมาะสมเพื่อให้ข้อมูล จากการวิเคราะห์ใกล้เคียงสภาพความเป็นจริงมากที่สุด ซึ่งเครื่องมือของนักคิดวิเคราะห์และจัดการปัญหาได้แก่
       ผังสาเหตุและผล Cause & Effect Diagram
       พาเรโต 80:20
       Why – Why Analysis
       PDCA
       Logic Tree 
ผังก้างปลาเป็นเครื่องมือที่ทรงประสิทธิภาพ เนื่องจากทำให้ผู้นำไปใช้มองเห็นทั้งภาพกว้างและภาพเชิงลึกของปัญหา หรือสถานการณ์ที่กำลังวิเคราะห์อยู่อย่างเป็นเหตุเป็นผล ดังนั้นทักษะการคิดที่สอดคล้องกับผังก้างปลาจึงมีความสำคัญเช่นกัน 
การสร้างกรอบความคิด (Mindset) ที่ดีต่อปัญหาหรือสถานการณ์ที่กำลังเผชิญมีคาวมสำคัญ เพื่อเข้าไปเป็นเจ้าของปัญหานั้นๆและหยิบขึ้นมาวิเคราะห์และใช้เครื่องมือจัดการที่เหมาะสม เนื่องจากหากขาดซ฿งกรอบความคิดดังกล่าว ผู้ปฏิบัติงานอาจเพิกเฉยต่อปัญหาและมุ่งหวังให้ผู้อื่นเข้ามารับผิดชอบปัญหานั้นแทนตนเอง ก็อาจส่งผลกระทบต่องานหรือเป้าหมายได้ 
ดังนั้นการสอนทฤษฎี เทคนิคของเครื่องมือบริหารจัดการงานต่างๆ ควรทำให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ทั้ง ทฤษฎี หลักการ เทคนิค และกรอบความคิดที่ดีของการนำเครื่องมือนั้นไปใช้ด้วยพร้อมกัน


วัตถุประสงค์
เพื่อให้ผู้เรียนได้เรียนรู้หลักการแก้ไขปัญหาด้วยแนวความคิดเชิงระบบอย่างชัดเจน สามารถประยุกต์ใช้กับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นจริงได้ด้วยตัวเอง
เพื่อให้ผู้เรียนได้เรียนรู้การวิเคราะห์และรวบรวมข้อมูลต่างๆ ใช้ในการตัดสินใจตามวัตถุประสงค์ที่ต้องการ
เพื่อให้ผู้เรียนได้เข้าใจหลักการของผังก้างปลา วิธีการใช้ผังก้างปลา และการสร้างกรอบความคิดที่สอดคล้องกับหลักการของผังก้างปลา
เพื่อให้ผู้เรียนได้ประยุกต์ใช้ข้อมูลกับการทำงานอย่างมีคุณภาพ ทำให้เกิดประสิทธิผลต่อการทำงาน
เพื่อทำให้ผู้เรียนสร้างการเปลี่ยนแปลงแนวทางการแก้ไขปัญหาเดิมเป็นการแก้ไขปัญหาอย่างเป็นระบบมากขึ้น
เพื่อทำให้ผู้เรียนได้เรียนรู้หลักการ, เทคนิค และกระบวนการในการแก้ปัญหาและการตัดสินใจผ่าน Workshop, กรณีศึกษา, การแลกเปลี่ยนและ Role Playing อยู่ตลอดเวลา

รายละเอียดของหลักสูตรฝึกอบรม
 PART 1 : เรียนรู้และเข้าใจเกี่ยวกับกระบวนการทำงานและวงจรปัญหา
       สำรวจแนวความคิดเกี่ยวกับคำว่าปัญหา 
       เข้าใจวัฏจักรของการทำงาน(Workflow) และวงจรของปัญหา 
       ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับปัญหาและอุปสรรค(6M) 
       หลุมพรางทางความคิดเกี่ยวกับปัญหา 
       เทคนิคในการเอาชนะหลุมพรางทางความคิด 
       Workshop : หลุมพรางทางความคิดและเทคนิคในการเอาชะหลุมพราง 
 PART 2 : พัฒนาทักษะการคิดที่สำคัญเพื่อจัดการปัญหาอย่างเป็นระบบ
       หลักการสำคัญของการเป็นนักคิดในเชิงจัดการปัญหา 
       ครบเครื่องเรื่องทักษะการคิด 5 แบบเพื่อจัดการปัญหาอย่างเป็นระบบ 
       การคิดเชิงค้นหาประเด็น ( Problem Gap Thinking ) 
       การคิดเชิงวิเคราะห์ ( Analytic Thinking ) 
       การคิดเชิงสร้างสรรค์ ( Creativity Thinking ) 
       การคิดเชิงกลยุทธ์ ( Strategic Thinking ) 
       การคิดเชิงบูรณการ ( Integrated Thinking ) 
       หลักการสร้างมุมมองต่อปัญหาแบบLogical Thinking เชิงลึก 
       การแก้ปัญหาที่ระดับต่างๆ
           - การแก้ที่ระดับเหตุการณ์ (การแก้ปัญหาเฉพาะหน้า)
           - การแก้ที่ระดับรูปแบบ (การแก้ปัญหาเชิงป้องกัน)
           - การแก้ที่ระดับโครงสร้าง (การแก้อย่างยั่งยืนหรือPDCA) 
       Workshop : ประยุกต์ใช้หลักการคิดกับปัญหาของท่าน
 PART 3 : เรียนรู้และเข้าใจเกี่ยวกับผังก้างปลา
       ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) คืออะไร 
       ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) สำคัญและมีประโยชน์อย่างไร 
       ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) มีขั้นตอนการใช้อย่างไร 
       การใช้ผังก้างปลา (Fishbone Diagram) ให้มีประสิทธิภาพสูงสุด ผู้ใช้ควรมีกรอบความคิด(Mindset) อย่างไร 
       Workshop : พัฒนาเทคนิคการใช้ผังก้างปลาเพื่อวิเคราะห์สถานการณ์ 
 PART 4 : การประยุกต์ใช้ผังก้างปลากับสถานการณ์ต่างๆ
       ผังก้างปลากับการวิเคราะห์และจัดลำดับความสำคัญของสาเหตุด้วย 80:20 
       ผังก้างปลากับการสร้างแนวทางแก้ปัญหาด้วย Action Plan 
       ผังก้างปลากับการสร้างทางเลือกในการตัดสินใจด้วย Decision Tree 
       ผังก้งปลากับการกำหนดเป้าหมายในเรื่องต่างๆ (Goal Setting) 
       ผังก้างปลากับการบริหารบุคคลหรือทีมงาน Workshop : ประยุกต์ใช้ผังก้างปลากับสถานการณ์จริง

แนวทางการฝึกอบรม [Training and Group Coaching]
 การเรียนรู้แบบผู้ใหญ่ (Adult Learning) โดยผู้เรียนเป็นบุคคลสำคัญที่ต้องเรียนรู้ด้วยตัวเอง และนำความรู้ที่ได้เรียนรู้ไปใช้ได้ในทันที ด้วยแนวทางของตัวเอง
 การฝึกอบรมมีความหลากหลาย เพื่อให้เกิดความเข้าใจ และ คิดถึงสถานการณ์ การทำงานของตัวเอง
       การบรรยาย : เน้นเนื้อหาที่ใกล้ตัว เพื่อให้ง่ายต่อการเรียนรู้
       Work Shop : กระตุ้นให้เกิดการแลกเปลี่ยนซึ่งกันและกัน
       การนำเสนอ : เกิดการฝึกฝนการแสดงออกและทำงานเป็นทีม
       Role Playing : ทำให้เห็นสถานการณ์จริง โดยการแสดงแบบสมมติ
       การตอบคำถาม : จูงใจให้ผู้ฝึกอบรมได้คิด และแสดงความคิดเห็น
       การบ้านเพื่อการนำไปฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง
 วิทยากรทำหน้าที่เพียงผู้อำนวยความสะดวกในการเรียนรู้ (Facilitator) ทำให้การพัฒนาเป็นไปตามธรรมชาติของผู้เรียนรู้นั้นๆ โดยการเรียนรู้ที่จะเปลี่ยนแปลงตัวเองด้วยตัวเอง

ผู้ที่เหมาะสมกับหลักสูตรนี้
ผู้จัดการ / หัวหน้างานทุกระดับ
Line Leader
Staff / พนักงานระดับปฏิบัติการ